Nadat de Duitse troepen Denemarken hebben ingenomen, krijgen IJslanders de toestemming om naar hun land terug te keren, waar op dat moment Britse en Canadese troepen de plak zwaaien. Een vrouw wacht in de haven tevergeefs op haar verloofde, met wie ze samen naar huis wil. Een paar jaar later vist inspecteur Flóvent een lichaam uit de IJslandse wateren. De man is zwaar gedrogeerd in zee beland. Thorson, een Canadese MP met IJslandse roots, onderzoekt intussen de brutale moord op een jonge IJslander die zich prostitueerde en achter een beruchte Amerikaanse soldatenkroeg is gevonden.

Arnaldur Indriðason zette als eerste de IJslandse krimi op de wereldkaart. Hij schrijft zoals je dat van een geïsoleerde eilander verwacht: stug, to the point en met een voorliefde voor zwijgende, getormenteerde mensen. Zijn fascinatie voor de IJslandse geschiedenis in de Tweede Wereldoorlog bleek ook al uit zijn Erlendur-reeks. Dat er een speciale term bestond voor de relaties tussen IJslandse vrouwen (en, zo blijkt, mannen) enerzijds en Britse en later Amerikaanse soldaten anderzijds – ‘ástandið’ of ‘de situatie’ – zegt veel over de impact van die vreemde troepen op het land. Gelukkig leverde het ook voer op voor dit intelligente misdaadverhaal, waarin passie en verraad de rode draad vormen.

***

Arnaldur Indriðason , Q (oorspronkelijke titel: Petsamo), 296 blz., € 20.

Verberg tekst

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog vertrekt er een schip vanuit Kopenhagen met IJslandse repatrianten. Aan boord een vrouw die vergeefs op haar geliefde heeft gewacht die door de Gestapo gearresteerd is. Op IJsland wordt enkele jaren later een lijk op het strand aangetroffen en ook wordt het lijk van een jongeman gevonden. Rechercheur Flóvent en de Canadese militaire politieman Thorson, oorspronkelijk van IJsland, doen onderzoek. Ernstige misdragingen binnen de Amerikaanse bezettingsmacht, homoseksuele relaties, prostitutie en misbruik van een narcosemiddel hebben hun aandacht. De schrijver (1961) heeft een boeiende en goed geconstrueerde thriller afgeleverd die speelt in een weinig belichte episode in de IJslandse geschiedenis. De verhoudingen tussen Amerikanen en IJslanders is gecompliceerd, sommigen proberen van de situatie te profiteren en er zijn IJslanders met nazisympathieën. Een lastige klus voor de speurders. Een knappe schrijver die alle eerder genoemde elementen met elkaar weet te verbinden. Flóvent en Thorson traden eerder op in ‘Blauwzuur’*. Verberg tekst

De jonge IJslandse zou blij en opgelucht moeten zijn. Ze heeft het immers gehaald. Karólina studeerde verpleegkunde in Denemarken maar dat land is door de nazi's bezet. De bezetter heeft IJsland eenmalig toegestaan een schip, de Esja, te sturen om landgenoten uit de Scandinavische landen op te halen en naar huis te brengen. Karolina en haar verloofde wilden deze kans niet laten lopen. Maar Ósvaldur komt niet op de afgesproken tijd. Hij is opgepakt door de Duitsers. Waarom is niet duidelijk. Karólina heeft geen andere keus dan toch te vertrekken. Het is de laatste kans haar land te nog bereiken.

Twee jaar later is het geallieerde leger neergestreken op IJsland. Een IJslandse rechercheur moet samen met een lid van de Amerikaanse militaire politie twee zaken onderzoeken: een aangespoelde man op het strand en een doodgeslagen jongen in een steegje. Beide zaken blijken bij nader inzien ingewikkeld

Van de boeken van Arnaldur Indridason zijn inmiddels 12 miljoen exemplaren verkocht. In 'Valkuil' komt vooral zijn achtergrond als historicus naar voren in rake sfeertekeningen. Hij schetst vakkundig hoe gewone mensen in waanzinnige tijden tot ongewone daden komen.

Karólina is na terugkeer in IJsland bij haar tante in Reykjavik ingetrokken en denkt nog iedere dag aan Ósvaldur. Waarom haar verloofde door de Duitsers is opgepakt, begrijpt ze nog steeds niet. Hij was wel van plan geweest zich aan te sluiten bij het verzet, maar daar was het nog niet van gekomen. Keer op keer gaat ze in gedachten terug naar de reis van de Esja. Twee bijzondere ontmoetingen had ze daar. Een met een vriend van haar verloofde. Hij viel overboord voor ze in IJsland waren.

Meer duidelijkheid komt als de broer van de overboord gevallen vriend haar opzoekt. Als lezer voorzie je dan het vervolg al en hoe de zaken met elkaar te maken hebben. Geen whodunit dus, maar toch blijft het boek tot de laatste bladzijde spannend. Indridason bewijst opnieuw wat een fantastische verhalenverteller hij is.

oordeel

Geen whodunnit, maar wel rake sfeertekening.

Vert. Adriaan Faber

Q; 293 blz. € 20,-.

Verberg tekst