Na de uitgave van de eerste zes boeken van de serie Lees en weet in 2006, is na twee jaar een tweede reeks van zes boeken verschenen. Het is een informatieve serie voor beginnende lezers. Deze tweede reeks is geschikt voor lezers op AVI-niveau 3 of 4, dus voor goede lezers eind klas 1 / groep 3, en zeker voor klas 2 / groep 4. De informatie wordt in 22 bladzijden overgebracht middels een verhaal, waarvan de jonge lezers steeds op de linkerpagina een episode lezen. Aan de rechterkant staat steeds een informatieve tekst, die informatie uit het verhaal uitdiept en nog meer informatie toevoegt, en geschreven is op AVI-niveau 6. Dit sluit aan bij het concept van de 'samenleesboeken' dat Zwijsen al eerder introduceerde. Samen lezen en samen genieten van een boek bevordert het leesplezier, is de gedachte hierachter.

De onderwerpen van de serie sluiten aan bij de leefomgeving, interesses en vragen van kinderen, en hebben te maken met activiteiten in de vrije tijd, zoals zwemmen of hockey, met wereldverkennende onderwerpen als bouwen, dieren of de zee en met onderwerpen die in films en boeken populair zijn, zoals piraten, zeemeerminnen, prinsessen en ridders. In de tweede reeks gaat het over bouwen, vliegen, muziek, hockey, piraten en de zee, en zeemeerminnen en de zee.

De boeken staan op naam van inmiddels gerenommeerde of juist 'aanstormende' auteurs uit het fonds van Zwijsen, of bekende jeugdboekenauteurs die zowel in dat fonds als bij een andere uitgeverij publiceren, zoals geldt voor Hans Kuyper of Dirk Nielandt. Hetzelfde geldt voor de illustratoren. Deze keuze voor auteurs maakt deel uit van de succesformule waarmee de educatieve uitgeverij Zwijsen haar jeugdboekenfonds al ruim dertig jaar opbouwt en uitbreidt.

De serie is mooi uitgegeven: met een harde kaft en stevig papier, een aantrekkelijke afwisseling van tekeningen en foto's, verschillende kleurenbalken bovenaan de bladzijden en kleine plaatjes op de hoeken waarmee het subthema van die bladzijden wordt uitgedrukt, en een in een groter lettertype afgedrukte tekst voor de lezer op AVI-niveau 3 of 4.

De informatieve gedeelten zijn prima bruikbaar voor spreekbeurten en als basis voor verder lezen.

Daniëlle Schothorst vertelde en tekende Piraat Graat: over piraten en de zee, een humoristisch verhaal over Piraat Graat die een schatkaart vindt en zijn medepiraten in de steek laat om de schat te gaan zoeken. Samen met Lorre natuurlijk, zijn onafscheidelijke papegaai, die de schatkaart eigenlijk als eerste gevonden had. Piraat Graat heeft veel pech, want hij vaart eerst tegen een zandbank en verliest zijn schip later in een storm. Hij komt op het idee een noodkreet te versturen in een fles. Volgens het antwoord moet hij naar het noorden. Op een eilandje aangekomen, denkt hij de schat te vinden, maar hij blijkt zelf de schat te zijn: de moeder van de piraat vangt hem met open armen op, en in het geknuffel vergeet Graat zijn schatkaart, die dan ook meteen weer door Lorre wordt ingepikt.

Schothorst heeft van Piraat Graat een ongevaarlijke en aandoenlijke piraat met pech gemaakt. Op de tekeningen komt hij, ondanks zijn zwarte tanden, piratenhoed en graten in zijn baard, als een opa over. Het humoristische zit 'm niet alleen in Graats acties, maar ook in zijn gewoontes (hij stinkt zo erg, dat zelfs de vissen op afstand willen blijven), in het voortdurende commentaar van Lorre, en in de onverwachte afloop. De informatie op elke rechterbladzijde gaat over piraten, muiterij, eb en vloed, eten op het schip, hoe een piratenschip er uitziet, schipbreuk en het verhaal van Robinson Crusoe, een vlot, flessenpost, het kompas, en schatten en schatkaarten. Deze informatie is zeer relevant voor het verhaal. Wat aantrekkelijk is in dit boek is dat de lezer direct wordt aangesproken: er worden vragen gesteld en de lezer krijgt aanwijzingen voor het maken van een vlot, een kompas en een schatkaart. [Karen Ghonem-Woets] Verberg tekst

Piraten, muiten, schipbreuk lijden, flessenpost en schatkaarten. Alles wat je, als jonge lezer, altijd al wilde weten en zelf lezen over piraten staat in deze kleine, handzame uitgave over piraten en de zee. Op de linkerpagina staan de avonturen van piraat Graat; hiervoor is nog niet zo veel leestechniek nodig (AVI-E4). De tekst is niet regeloverstijgend en de geschilderde prenten passen bij de belevingswereld van jonge kinderen. Op de rechterpagina staat informatieve tekst die bij het avontuur van Graat past. Deze tekst is moeilijker en hiervoor is meer leestechniek vereist (AVI-E5). Deze tekst is gedrukt in een kleinere letter. Tekeningen en foto’s verduidelijken de informatieve tekst en af en toe is er sprake van een doe-opdracht. Door verschillende vaardigheden en niveaus te combineren, ontstaat een uitgave die op meer manieren te gebruiken is: fictie en non-fictie, samen lezen met een ander, aansluiten bij de belevingswereld van jonge kinderen en differentiëren op verschillende leesniveaus. De gebruiksmogelijkheden zijn dan ook legio, zowel thuis als op school. Andere delen uit de reeks ‘Lees en weet’* gaan onder andere over: vliegen, prinsessen, muziek, hockey en de zee. Vanaf ca. 7 jaar. Verberg tekst

In de reeks ‘Lees en Weet’ wisselen fictie en non-fictie elkaar af. Links staat een uiterst eenvoudige fictie-tekst (AVI 1,2 of zoals voor dit boek 3), rechts een non-fictie tekst met eenvoudig geformuleerde weetjes voor de iets meer gevorderde lezer (AVI 4, 5 of in dit boek 6). Uiteraard vullen beide teksten elkaar aan. Het is de bedoeling dat de beginnende lezer ‘samenleest’ met iemand met al een beetje meer leeservaring: om de beurt samen voorlezen, dat zou genieten moeten zijn. Zou moeten, want ik heb zo mijn twijfels of dat in de praktijk wel werkt. Dit boekje gaat over piraten: eten, drinken, muiten, schipbreuk, een schatkaart, ... het komt allemaal aan bod. Toch schort er iets aan de informatie: die is zo beperkt - en dat kan ook niet anders gezien de doelgroep - dat een aantal dingen wel vermeld maar niet uitgelegd worden. Zo geeft de auteur bv. aan dat er 4 soorten piraten zijn: zeerovers, boekaniers, vrijbuiters en ... Vikingen. Naar het hoe, wat en waarom van die indeling heb je het raden! Ook de delen van een piratenschip worden lukraak vermeld naar niet uitgelegd. Welke zevenjarige weet wat een ’ruim’ is, of kent de functie van het ’kraaiennest’? Foto’s en tekeningen wisselen elkaar af. De tekeningen zijn erg cliché en niet echt aantrekkelijk. Op het einde vind je een aantal haalbare opdrachten: een vlot maken, flessenpost versturen of een schatkaart tekenen. Of dit soort boeken werkt is maar de vraag: voor de echte beginners is het frustrerend dat ze de rechterpagina nog niet kunnen lezen, voor de AVI 6-sers bestaan er betere en mooiere informatieve boeken over piraten. Ik heb hier een beetje moeilijk mee.

Verberg tekst